- भीमेश्वर मन्दिर परिचयभीमेश्वर मन्दिर दोलाखा बजारमा अवस्थित छ। यस मन्दिरको मुख्य मूर्ति भगवान भीम हुनुहुन्छ। भीमसेन वा भीमेश्वर वा भीम दोलाखा र उनी नेपालभर लोकप्रिय छ। उनी पञ्च पाण्डवको दोस्रो राजकुमार थिए र विशेष गरी व्यापारी वा व्यापारीहरूले उनीहरूको ईश्वरको रूपमा पूजा गर्छन् ।दोलाखामा छतविहीन मन्दिरमा भीमसेनको मूर्ति बनेको छ जुन त्रिकोणीय आकारको र कुनै न कुनै ढुङ्गाले बनेको छ। भनिन्छ कि मन्दिरको मूर्ति तीन बिभिन्न देवताहरू जस्तै देखिन्छ: बिहान भीमेश्वर, दिनको महादेव र साँझ नारायण।
स्थानीय किंवदन्तीमा यो छ कि ।युगौं अघि, अन्य ठाउँबाट आएका १२ भरियाहरू यस ठाउँमा बासबसेर उनीहरूले चामल पकाउन तीन ढुङ्गाको चुलो बनाए थिए। केही मिनेट पछि, त्यो धानको चामल अन्न को एक पक्ष पकाइएको थियो तर अर्को पक्ष कच्चा थियो अचम्मित हुँदै फेरि अर्कोपटक फ़ेरि तेहि ढुङ्गामा । जब पोर्टरले पकाएको छेउ माथि फ्लिप गर्यो, यो त्रिकोणीय आकारको कालो ढुगामा पकाइएको चामल फेरि कच्चा हुन्छ। एउटा भरिया एकदम क्रोधित भयो र ढुङगालाई “पनेउ” (लड्डल) मा हिर्कायो, जसले ढुङगा फुट्यो काट्यो र काटेर बाहिर रगत बग्यो रगत दुधले ढाक्यो। पछि उनीहरूले महसुस गरे कि त्यो ढुङ्गा त भगवान भीम हो। आराधकहरूले अगाडि भगवान भीमलाई प्रार्थना गर्न थाले। दोलखाको भीमसेनको बारेमा धेरै विश्वास चुनौतीपूर्ण घटनाहरू छन्। दोलाखाको भीमसेन मूर्तिको चमत्कारी चीजहरूमा पसिना बग्ने पानी जस्तै थोपा पानीको थोपा पनि समावेश छ। मानिसहरू विश्वास गर्छन् कि यदि कुनै नराम्रो घटना घटिरहेको छ वा निकट भविष्यमा देशमा भइरहेको छ भने भीमसेन आफैंले आफ्ना मानिसहरूलाई पसिना आदि मार्फत चेतावनी दिएर उनीहरूको सुरक्षा गर्ने प्रयास गर्दछन्https://www.youtube.com/watch?v=Eb2pBb-K2WQ
श्री भीमेश्वर शिवपुराणको दृष्टिकोणबाट, भीमको एउटा राज्य थियो जसलाई भगवान ब्रह्माले पहाडको चुचुराहरूको छेउमा आशीर्वाद दिएका थिए। भीमको राज्यमा बसोबास गर्ने मानिसहरूले भीमबाट धेरै दुःखद जीवन बिताउनु परेको थियो र उनीहरूले आफ्नो जीवन बचाउनका लागि भगवान शिवलाई प्रार्थना गरे। तब भगवान शिव गौरीशंकरबाट आए र राजा भीमलाई मारे। भीमको मृत्युपछिको ईतिहासका अनुसार उक्त स्थानमा रहेको परमेश्वरको मूर्तिलाई भिमेश्वर (भीमेश्वर) नाम दिइएको थियो।

कालिन्चोक भगवती परिचय
दोलाखालाई कालिन्चोक जस्तो शक्ति सम्पन्न भगवती पबित्र मन्दिरले सम्पन्न धर्मिकको चर्चित जिल्ला पनि भनिन्छ। यो नेपालको सबैभन्दा शक्तिशाली देवीको रूपमा चिनिन्छ। यो उच्च पहाडहरूमा अवस्थित छ। यो करीव 38 3842२ मिटरको उचाईमा अवस्थित छ र तीर्थयात्रीहरू पहाडहरू भएर मन्दिरको लागि लामो र खतरनाक पैदल मार्ग हिंड्न जानिन्छ। तर, 2018 बाट सरकारले तीर्थयात्राको सुविधाको लागि नयाँ केबल कार सेवा सुरु गरिसकेको छ। यस मन्दिरमा बलियो आध्यात्मिक शक्ति छ र तीर्थयात्रीहरूको प्रार्थना पूरा गर्नका लागि चिनिन्छ। दोलखा भिमेसोर र कालिन्चोक दर्शन गर्नाले मनोकामन पुराहुने बिश्वास पनि छ र अहिले दोलखा कलिन्चोक दर्शनको लागि अन्तरिक तथा धर्मिक पर्यटनको घुइँचो समेत हुने गरेको छ